📝 Đáp án chính xác:
Quy định là cách viết đúng.
Qui định là lỗi chính tả do sử dụng cách viết cũ.
Bạn có bao giờ phân vân không biết nên viết “quy định” hay “qui định” khi soạn thảo văn bản quan trọng? Sự nhầm lẫn này rất phổ biến và có thể khiến bạn mất điểm trong mắt người đọc.
Quy định hay qui định đúng chính tả?
Đáp án chi tiết:
- ✅ Quy định – Cách viết chính xác theo từ điển tiếng Việt chuẩn
- ❌ Qui định – Lỗi chính tả cần tránh
Lý do dễ nhầm lẫn: Nhiều người viết nhầm “qui định” do ảnh hưởng của cách viết cũ trước cải cách chính tả năm 1975. Thói quen đọc tài liệu cũ hoặc văn bản chưa được cập nhật cũng góp phần tạo sự nhầm lẫn. Thực tế, chữ “qui” đã được cải cách thành “quy” trong tiếng Việt hiện đại.
Quy định nghĩa là gì?
Quy định có nghĩa là: Những điều khoản, nguyên tắc, luật lệ được thiết lập để mọi người tuân theo trong một phạm vi nhất định; hoặc hành động đề ra, ban hành những quy tắc đó.
Phân loại từ loại của quy định:
- Từ loại: Danh từ hoặc Động từ (tùy ngữ cảnh)
- Nguồn gốc: Từ ghép Hán Việt (quy + định)
Ngữ cảnh sử dụng quy định:
- Danh từ – Luật lệ, điều khoản: Chỉ những điều khoản được thiết lập để tuân theo trong tổ chức, pháp luật hoặc xã hội.
Ví dụ: “Quy định của công ty nghiêm cấm việc đến muộn quá 15 phút.” - Động từ – Hành động đề ra: Chỉ việc thiết lập, ban hành các nguyên tắc hoặc điều luật cụ thể.
Ví dụ: “Bộ Giáo dục quy định học sinh phải mặc đồng phục khi đến trường.” - Pháp luật: Sử dụng trong các văn bản chính thức, nghị định, thông tư của nhà nước.
Ví dụ: “Theo quy định tại Điều 10 của Luật Lao động, người lao động được hưởng nghỉ phép.”
Nguồn gốc từ vựng: “Quy định” là từ ghép Hán Việt gồm hai chữ: “quy” (規 – quy tắc, khuôn mẫu) và “định” (定 – ấn định, xác định). Hai chữ kết hợp tạo thành nghĩa “thiết lập quy tắc”. Từ này được sử dụng rộng rãi trong tiếng Việt hiện đại, đặc biệt trong văn bản pháp luật và quản lý.
📋 Ví dụ sử dụng thực tế:
- “Quy định về giờ làm việc được niêm yết tại bảng thông báo của công ty.”
- “Chính phủ vừa ban hành quy định mới về thuế thu nhập cá nhân năm 2025.”
- “Nghiên cứu này tuân thủ đúng quy định đạo đức trong nghiên cứu khoa học.”
- “Quy định an toàn lao động là yếu tố quan trọng trong mọi dự án xây dựng.”
- “Sinh viên cần nắm rõ quy định thi cử để tránh vi phạm trong kỳ thi.”
- “Căn cứ vào quy định hiện hành, chúng tôi không thể chấp nhận yêu cầu này.”
- “Ban lãnh đạo quy định rõ trách nhiệm của từng bộ phận trong tổ chức.”
Hiểu rõ nghĩa và cách dùng “quy định” giúp bạn sử dụng từ này chính xác trong mọi văn bản. Đây là từ vựng xuất hiện thường xuyên trong môi trường công việc, học tập và giao tiếp chính thức, nên việc viết đúng chính tả là điều cần thiết.
Tại sao qui định là sai?
Phân tích lỗi chính tả:
- Lỗi về: Sử dụng cách viết cũ đã bị loại bỏ sau cải cách chính tả
- Hiểu nhầm: Nhiều người nghĩ “qui” và “quy” đều đúng hoặc có thể thay thế cho nhau
- Thực tế: “Qui” không còn được công nhận trong tiếng Việt chuẩn sau năm 1975
“Qui định” là lỗi chính tả vì sử dụng chữ “qui” – một hình thức viết đã lỗi thời. Sau cải cách chính tả năm 1975, tất cả các từ có âm “qui” đều được chuẩn hóa thành “quy” (như quy tắc, quy luật, quy mô). Do đó, “qui định” không tồn tại trong từ điển tiếng Việt hiện hành và không được chấp nhận trong văn bản chính thức.
Bảng so sánh quy định vs qui định
| Tiêu chí | ✅ Quy định | ❌ Qui định |
|---|---|---|
| Chính tả | Đúng theo tiếng Việt chuẩn | Sai chính tả |
| Phát âm | /qwi dịnh/ – chuẩn hiện đại | /qwi dịnh/ – giống nhau nhưng viết sai |
| Ý nghĩa | Điều khoản, luật lệ được thiết lập | Không có nghĩa (hình thức viết lỗi thời) |
| Từ điển | Có trong từ điển | Không có trong từ điển |
| Từ loại | Danh từ/Động từ | Không xác định |
| Nguồn gốc | Hán Việt (規定) | Không rõ nguồn gốc (viết sai) |
| Ngữ cảnh sử dụng | Văn bản chính thức, pháp luật, công việc, học tập | Không phù hợp ngữ cảnh nào |
| Sử dụng | Được khuyến khích | Nên tránh hoàn toàn |
3 cách ghi nhớ từ “quy định” hiệu quả
Việc ghi nhớ cách viết đúng “quy định” thay vì “qui định” không khó nếu bạn áp dụng các phương pháp sau. Những mẹo này sẽ giúp bạn tự động viết đúng mà không cần suy nghĩ.
💡 Phương pháp 1: Liên tưởng với từ cùng họ
Nhớ rằng tất cả các từ có âm “quy” đều viết giống nhau: quy tắc, quy luật, quy mô, quy trình. Không có từ nào viết là “qui” trong tiếng Việt hiện đại.
Ví dụ: “Quy tắc, quy luật, quy định – tất cả đều viết ‘QUY’ giống nhau.”
💡 Phương pháp 2: Nhớ mốc cải cách chính tả
Cải cách chính tả năm 1975 đã thay đổi “qui” thành “quy”. Hãy nhớ rằng “qui” là quá khứ, “quy” là hiện tại và tương lai của tiếng Việt.
Ví dụ: “Sau 1975, ‘qui’ đã thành ‘quy’ – nhớ mốc này là nhớ mãi.”
💡 Phương pháp 3: Quy tắc chữ Y
Trong tiếng Việt hiện đại, khi phát âm /qwi/, ta luôn viết “QUY” (với chữ Y), không bao giờ viết “QUI” (với chữ I).
Quy tắc: “Âm /qwi/ = viết QUY với chữ Y, không phải QUI với chữ I.”
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
Tại sao nhiều người viết “qui định”?
Nhiều người viết “qui định” do thói quen từ cách viết cũ trước năm 1975 hoặc do tiếp xúc với tài liệu cũ chưa được cập nhật. Một số người cũng bị ảnh hưởng bởi phương ngữ hoặc cách phát âm địa phương. Ngoài ra, việc không nắm rõ quy tắc cải cách chính tả khiến lỗi này trở nên phổ biến.
“Quy định” có thể viết theo cách khác không?
Không, “quy định” chỉ có một cách viết duy nhất đúng chính tả là “QUY ĐỊNH”. Không có biến thể hay cách viết thay thế nào được công nhận. Các từ đồng nghĩa có thể sử dụng thay thế về nghĩa gồm: điều khoản, luật lệ, nội quy, qui chế (chú ý “qui chế” cũng phải viết “quy chế”), nguyên tắc.
Khi nào nên dùng “quy định”?
“Quy định” được sử dụng khi đề cập đến các điều khoản, luật lệ, nguyên tắc chính thức trong văn bản pháp luật, nội quy công ty, quy tắc tổ chức, hoặc các tiêu chuẩn cần tuân thủ. Từ này phù hợp với ngữ cảnh trang trọng, chính thức như email công việc, báo cáo, hợp đồng, và các tài liệu học thuật.
Tóm tắt
- ✅ Viết đúng: Quy định
- ❌ Tránh viết: Qui định
- 🧠 Cách nhớ: Nhớ các từ cùng họ: quy tắc, quy luật, quy mô – đều viết “QUY”
- ⚠️ Lưu ý: Sử dụng trong văn bản chính thức, pháp luật và giao tiếp công việc
Kết luận: “Quy định” là cách viết chuẩn duy nhất trong tiếng Việt hiện đại. “Qui định” là lỗi chính tả do sử dụng hình thức viết cũ đã bị loại bỏ sau cải cách 1975. Hãy tự tin sử dụng “quy định” trong mọi văn bản để thể hiện sự chuyên nghiệp.
